25 października 2022 r. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych.
NOWE ZASADY W PROGRAMIE INWESTYCJI STRATEGICZNYCH NOWY ŁAD
Podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Izabela Antos zaprezentowała najważniejsze informacje na temat programu oraz wprowadzone w ostatnim czasie zmiany i poprawki. Zaznaczyła, że Rady Ministrów w odpowiedzi na informacje płynące od samorządów na temat niezależnych od nich opóźnień w rozstrzyganiu postępowań przetargowych oraz innych utrudnień w pozyskaniu wykonawców w kwietniu br. przyjęła uchwałę zmieniającą, która umożliwiła samorządom objętym dofinansowaniem wydłużenie terminu na ogłoszenie postępowania zakupowego z 6 do 9 m-cy, wprowadzenie możliwości ponownego ogłoszenia postępowania lub jego części w terminie 9 miesięcy od udostępnienia promesy wstępnej, wydłużenie terminu złożenia przez wnioskodawców oświadczenia do promesy inwestycyjnej do 30 dni roboczych oraz umożliwienie złożenia oświadczenia do promesy inwestycyjnej, w tym samorządom, którym promesa wygasła na skutek niezłożenia oświadczenia. Do Kancelarii Prezesa RM wpływały kolejne uwagi i prośby ze strony samorządów m.in. dotyczące zmiany zasad wypłaty dofinansowania. RM w październiku ponownie znowelizowała przepisy dotyczące programu. Wprowadzone zmiany dotyczą wszystkich edycji programu i mają na celu ułatwienie samorządom realizację planów inwestycyjnych oraz przeciwdziałanie utracie dofinansowania. W efekcie tych zmian:
JST mogą ponownie ogłosić postępowanie zakupowe lub jego część już po wejściu w życie promesy, jeżeli jest to konieczne, aby kontynuować realizację inwestycji objętej dofinansowaniem.
Samorządy, które nie złożyły w wymaganym terminie oświadczenia do promesy, mogą wnioskować o przywrócenie terminu.
JST mogą skorygować zakres inwestycji w jej opisie, zawartym w złożonym już wniosku, na który przyznano dofinansowanie.
Samorządy, którym przyznano dofinansowanie i podpisały już umowę z wykonawcą, ale ze względu na koszty nie są w stanie zrealizować inwestycji, mogą ubiegać się o zwiększenie kwoty dofinansowania do kwoty przyznanej w promesie wstępnej.
Od 1 grudnia 2022 r. JST będą mogły zmienić inwestycję, na którą przyznano dofinansowanie, zmiany mogą dotyczyć m.in. nazwy i opisu inwestycji, a także obszaru inwestycyjnego.
Strona samorządowa zaznaczyła, że są to dobre zmiany, które ułatwiają samorządom realizację inwestycji, jednakże konieczne byłoby spotkanie z przedstawicielami Banku Gospodarstwa Krajowego, by porozmawiać o zmianach już wprowadzonych oraz wnioskach samorządowych wciąż nieuwzględnionych przez stronę rządową. Chodzi o zwiększenie częstotliwości płatności do min. jednej na kwartał, co pozwoli znacznie obniżyć koszty realizacji inwestycji oraz wprowadzenie możliwości rozstrzygania i podpisywania umów częściowych na realizację zadania.
Pani Minister wyraziła otwartość spotkania w ramach grupy roboczej i omówienia m.in. kwestii zwiększenia częstotliwości wypłat. Jeśli chodzi o realizację inwestycji w częściach, to zaznaczyła, że ostatnio wprowadzone zmiany wychodzą naprzeciw tym oczekiwaniom, m.in. dzięki wprowadzonym instrumentom tj. korekta zakresu inwestycji lub zmiana inwestycji. Ponadto Pani Minister potwierdziła, że w 2023 roku odbędzie się jeden nabór w ramach Programu.
Uzgodniono, że spotkanie grupy roboczej w tej sprawie zostanie zwołane w ciągu najbliższych dwóch tygodni.
POSELSKI PROJEKT NOWELIZACJI USTAWY O PRAWIE OŚWIATOWYM
Ten temat nie został wpisany do porządku obrad, ale został zgłoszony przez stronę samorządową z uwagi na rozpoczynający się aktualnie w sejmie proces procedowania ustawy, która nie została poddana żadnym konsultacjom, a zakłada wiele zmian mających wpływ na funkcjonowanie szkół, uczniów, nauczycieli i samorządów. Strona samorządowa jest zdania, że Ministerstwo Edukacji Narodowej próbuje temat wprowadzić tylnymi drzwiami, bowiem ustawa ta pierwotnie została zawetowana przez prezydenta, a dzisiaj w trybie poselskim, bez konsultacji próbuje się przepisy wprowadzić. Dokument powstał w Ministerstwie Edukacji i Nauki, więc de facto jest projektem rządowym. W związku z tym strona samorządowa domaga się zmiany projektu z poselskiego na rządowy i podjęcie rozmów na ten temat.
Minister Dariusz Piontkowski w odpowiedzi na argumenty strony samorządowej stwierdził, że projekt jest projektem poselskim i w tej sprawie należy zwracać się do klubu parlamentarnego, a nowa ustawa wprowadza zmiany, w znacznej części postulowane przez stronę samorządową. Ustawa ogranicza uprawnienia kuratorów, usunięto zapis mówiący o przesyłaniu danych z Systemu Informacji Oświatowej do ZUS. Są natomiast zmiany dotyczące organizacji pozarządowych, które zwiększą rolę rodziców w tym procesie oraz pewne zmiany dotyczące tzw. nauczania domowego.
Sytuację utrudnia fakt, iż 25 października br. odbywa się posiedzenie sejmowej komisji ds. edukacji, na której projekt będzie omawiany. Ustalono, że strona samorządowa na piśmie skieruje prośbę o podjęcie rozmów i konsultacji, ale jednocześnie weźmie udział w dyskusji podczas posiedzenia komisji sejmowej.
STAWKA VAT OD ENERGII EKETRYCZNEJ ZAPLANOWANEJ W PROJEKCIE BUDŻETU PAŃSTWA NA ROK 2023
Sekretarz strony samorządowej Marek Wójcik zwrócił uwagę na fakt, że w kontekście ustawy wprowadzającej max ceny energii dla gospodarstw domowych, podmiotów użyteczności publicznej i MŚP nie wszystkie kwestie są jasno określone, szczególnie te dotyczące podatku VAT. Mamy do czynienia z sytuacją absolutnej nierówności podmiotów. Cena energii dla mieszkańców, wynikająca z ustawy wynosi 693 zł za MWh netto, dla samorządów i MŚP – 785 zł za MWh netto. W praktyce oznacza to, że mieszkańcy będą płacili 845 zł brutto za MWh, przedsiębiorcy 785 zł, bo odliczą sobie VAT, a podmioty użyteczności publicznej 966 zł brutto za MWh, ponieważ wg obowiązujących regulacji od 1 stycznia 2023 roku VAT zostanie przywrócony do poziomu 23%. To oznacza, że jednostki publiczne zapłacą ok. 3 razy więcej aniżeli do tej pory. Dlatego strona samorządowa prosiła i nadal prosi, aby kwota 785 zł za MWh uwzględniała podatek VAT i akcyzę. Innym rozwiązaniem mogłoby być zagwarantowanie podatku VAT na poziomie 0% lub 5%.
Minister Piotr Patkowski w odpowiedzi na wniosek strony samorządowej zaznaczył, że obniżenie stawki VAT jest rozwiązaniem czasowym, a przywrócenie jej do poziomu 23% jest kwestią powrotu do stanu pierwotnego, więc nie może być mowy o żadnym różnicowaniu samorządów i pogarszaniu ich sytuacji. Obniżona stawka VAT będzie obowiązywała do końca roku, co będzie później, w tej chwili trudno powiedzieć. Sytuacja na rynku jest trudna. Rząd podejmuje liczne działania osłonowe przed skutkami kryzysu energetycznego, które są pokrywane z budżetu państwa, co kosztuje skarb państwa ok 20 mld zł. Jednakże jesteśmy zależni od rynków finansowych i tego co dzieje się w gospodarce. W zależności od tego jak będzie sytuacja wyglądała, będą podejmowane decyzje. Ministerstwo Finansów nie może więc zadeklarować, że stawka od 1 stycznia 2023 roku będzie obniżona, ale też całkowicie tego nie wyklucza.
Strona samorządowa zaznaczyła, że niedopuszczalnym jest trzymanie w niepewności samorządów w momencie konstruowania budżetów, bowiem nie wiadomo jak zaplanować wydatki.
Zdecydowano, że strona samorządowa opracuje nowe stanowisko, wyrażające negatywną opinię dla ustawy i wprowadzonego rozwiązania oraz wystąpi z wnioskiem ustanowienia maksymalnej kwoty za energię elektryczną na poziomie 638 zł netto za MWh dla wszystkich.
DOPŁATY DO CIEPŁA
To kolejny punkt obrad niewpisany do harmonogramu spotkania, jednakże istotny z punktu widzenia strony samorządowej. Kwestia dotyczy mieszkańców, którzy zamontowali pompy ciepła i instalacje fotowoltaiczne i z tego powodu są wyłączeni z systemu wsparcia. Strona samorządowa prosi o wyjaśnienie, dlaczego ludzie, którzy ponieśli ogromne wydatki w celu zwiększenia swojej sprawności energetycznej są karani brakiem możliwości skorzystania ze wsparcia.
Drugą kwestią wymagającą wyjaśnienia jest kwestia wypłaty przez wojewodów dla gmin dotacji w związku z realizacją wniosków mieszkańców na podstawie ustawy o dodatku węglowym. Chodzi konkretnie o termin wypłat dopłat do drewna, peletu, oleju opałowego i gazu. Wg przepisów samorządy mają miesiąc na rozpatrzenie złożonego wniosku. 21 września rozpoczął się nabór. Dla pierwszych wniosków miesiąc już minął, a samorządy nie mają decyzji od wojewodów odnośnie kwot przyjęcia do budżetów. Samorządom zależy na jak najszybszych wypłatach, sezon grzewczy się już rozpoczął, a środki te muszą być jeszcze uchwałami rad do budżetów wprowadzone. Stąd wniosek o jak najszybsze podjęcie decyzji przez wojewodów. Minister Jacek Ozdoba zapewnił, że MKiŚ tematem zajmie się niezwłocznie.
Pozytywnie zaopiniowano:
Wniosek MKiŚ o upoważnienie Zespołu do Spraw Energii, Klimatu i Środowiska KWRiST do wydania opinii wiążącej do projektu rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej
Wniosek MSWiA o zastosowanie trybu obiegowego KWRiST do pilnego projektu rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzoru wniosku o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z działaniami wojennymi
Wniosek MF o upoważnienie Zespołu do Spraw Systemu Finansów Publicznych KWRiST do wydania opinii wiążącej do projektu ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw (UD 443)
Propozycje zasad i kryteriów podziału środków rezerwy subwencji ogólnej w roku 2023, powołanej na mocy art. 26 ust. 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. 2021 poz. 1672, z późn. zm.) (Ministerstwo Infrastruktury) UWAGA: Wiceminister Infrastruktury Rafał Weber poinformował, że pomimo próśb strony samorządowej, nie uda się przekazać subwencji w wysokości 70% (głównie dlatego, że zainteresowanie rezerwą jest bardzo duże), ale jednocześnie zapewnił, że będzie zabiegał o to, by każdy wniosek poprawny formalnie otrzymał 50% dofinansowania.
Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie finansowego wsparcia udzielanego na realizację niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych
Projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Ministerstwo Sprawiedliwości)
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów nieruchomości uznawanych za niezbędne na cele obronności i bezpieczeństwa państwa (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji)
Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wymagań, jakim powinny odpowiadać zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie pozbawienia statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej Osiedla Zdrojowego położonego na obszarze miasta na prawach powiatu Skierniewice oraz sołectw: Maków, Krężce i Dąbrowice położonych na obszarze gminy Maków (Ministerstwo Zdrowia)
Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie ramowych planów nauczania w publicznych szkołach i placówkach artystycznych
Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie maksymalnych stawek opłat za ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego nakładanych przez muzea państwowe i muzea samorządowe
Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie Rządowego programu pomocy uczniom niepełnosprawnym w formie dofinansowania zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych w latach 2023–2025 (Ministerstwo Edukacji i Nauki)
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy uczniom niepełnosprawnym w formie dofinansowania zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych w latach 2023–2025. (Ministerstwo Edukacji i Nauki)
Wniosek Ministerstwa Klimatu i Środowiska o wprowadzenie do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego nowych zawodów: operator maszyn i urządzeń gospodarki odpadami; technik gospodarki odpadami; pracownik pomocniczy operatora maszyn i urządzeń gospodarki odpadami; pracownik utrzymania porządku terenów zurbanizowanych i infrastruktury
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wyboru metody oraz sposobu obliczania rocznego poziomu zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie określenia wzoru informacji w sprawie opłaty emisyjnej
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę lokalną w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy de minimis oraz pomocy publicznej w ramach programów Interreg na lata 2021–2027
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy na badania przemysłowe, eksperymentalne prace rozwojowe oraz studia wykonalności w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy na inwestycje wspierające efektywność energetyczną w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji oraz na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę badawczą w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027
Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej oraz wysokości stawek tej pomocy na realizację działań w ramach Priorytetu 2 – Wspieranie akwakultury zrównoważonej środowiskowo, zasobooszczędnej, innowacyjnej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy zawartego w Programie Operacyjnym „Rybactwo i Morze”
Projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie płatności w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz przekazywania informacji dotyczących tych płatności
Projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych
Pakiet projektów Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk (Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska)
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Sandr Wdy (PLH040017);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Jaskinie Grudziądzkie (PLH040046);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Jaskinie Bajka (PLH040047);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Zbiornik na Oruni (PLH220106);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Dolina Miały (PLH300042);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Puszcza Pyzdrska (PLH300060);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Jezioro Wielki Bytyń (PLH320011);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Ostoja Goleniowska (PLH320013);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Police-kanały (PLH320015);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Dolina Bielawy (PLH320053);
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Ostoja na Zatoce Pomorskiej (PLH990002).
Do prac zespołów roboczych skierowano:
Wniosek MSWiA o pilne rozpatrzenie projektu rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie trybu przekazywania Policji osób lub przedmiotów odnalezionych na skutek wglądu do danych SIS, procedury postępowania w przypadkach ujawnienia tożsamości przywłaszczonej oraz sposobu i trybu współpracy organów z biurem SIRENE
Wniosek MSWiA o pilne rozpatrzenie projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (UD459)
Projekt ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji)
Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu bezpieczeństwa, ochrony i jakości danych przetwarzanych poprzez Krajowy System Informatyczny (KSI) oraz kwalifikacji osób uprawnionych do przeprowadzania tych szkoleń
Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wzorów kart wpisu i wzorów kart zapytania o dane w Systemie Informacyjnym Schengen oraz sposobu ich wypełniania
Projekt ustawy o Centralnej Informacji Emerytalnej (Kancelaria Prezesa Rady Ministrów)
Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach (Ministerstwo Klimatu i Środowiska)
Projekt ustawy o finansowaniu wspólnej polityki rolnej na lata 2023-2027 (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi)
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie współpracy organów Krajowej Administracji Skarbowej z niektórymi podmiotami (Ministerstwo Finansów)
Kolejne spotkanie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego odbędzie się 29 listopada br.