29 marca 2023 roku w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
ZAPROJEKTOWANIE NARZĘDZI PRAWNY WSPIERAJACYCH SPOŁECZNE AGENCJE NAJMU
Obecna na spotkaniu Minister Agnieszka Ścigaj przybliżyła pewne elementy z projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących, które mają za zadanie rozszerzyć politykę mieszkaniową Rządu RP o komponent związany z poszerzeniem bazy mieszkań na wynajem w samorządach. Rządowe rozwiązanie związane jest z doposażeniem w kolejne narzędzia i rozwiązania, które usprawnią działania społecznych agencji najmu. Na tej podstawie pojawią się trzy zmiany:
Rozszerzenie definicji funkcjonowania społecznych agencji najmu,
Dopuszczenie społecznych agencji najmu do funduszu dopłat, na remonty i adaptacje w tym również mieszkań z rynku prywatnego,
Możliwość prowadzenia społecznych agencji najmu przez społeczne agencje mieszkaniowe, tworząc elastyczne narzędzie do szukania mieszkań na rynku wtórnym.
Po prezentacji założeń do zmiany ustawy, Minister Agnieszka Ścigaj zwróciła się z prośbą o zaakceptowanie propozycji uzupełnienia projektu ustawy. W nawiązaniu do wypowiedzi pani Minister, współprzewodniczący KWRiST Jan Grabkowski zwrócił uwagę na fakt, że w projektowanych w ustawie propozycjach znajduje się skrócenie terminów wydawania pozwoleń na budowę. Rozumiejąc potrzebę poprawy dotychczasowych standardów, starosta stwierdził jednak, że dochowanie nowych terminów może być trudne w jednostkach dużych, gdzie wydaje się sporo decyzji. Minister Agnieszka Ścigał przyjęła tę uwagę i obiecała przekazać ją pod rozwagę Ministerstwa Rozwoju i Technologii.
Strona samorządowa zdecydowała się pozytywnie zaopiniować założenia zaprezentowane przez Minister Agnieszkę Ścigaj.
PERSPEKTYWY DORAŹNYCH I SYSTEMOWYCH ZMIAN W OBSZARZE FINANSÓW PUBLICZNYCH
Istotnym elementem dyskusji podczas posiedzenia, była informacja na temat ustaleń poczynionych podczas spotkania Pani Magdaleny Rzeczkowskiej Minister Finansów oraz Pana Sebastiana Skuzy Sekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów z przedstawicielami ogólnopolskich organizacji samorządowych wchodzących w skład KWRiST, w Kowalu w dniach 8 i 9 marca 2023 r.
Współprzewodniczący KWRiST Jan Grabkowski podziękował za spotkanie, którego celem była szeroka i otwarta dyskusja na temat sytuacji finansowej JST. Rozmawiano na temat rozwiązań systemowych oraz doraźnych, ponieważ sytuacja finansowa JST w tym roku jawi się bardzo nieciekawie. Do tych działań powołany zostanie specjalny zespół rządowo – samorządowy, który będzie opracowywał propozycje rozwiązań.
Ustalenia uszczegółowił sekretarz KWRiST Marek Wójcik:
Jest deklaracja MF doraźnego wsparcia finansowego, podobnego jak w poprzednich 2 latach. Ze strony samorządowej jest prośba, aby wsparcie spłynęło nie później niż w III kwartale, aby utrzymać samorządy lokalne w optymalnej kondycji finansowej. Strona samorządowa liczy na to, że będzie to więcej niż 13,7 mld zł.
Strona samorządowa zabiega o kontynuowanie konstruowania programów w ramach Polskiego Ładu, aby w obliczu braku środków unijnych i z KPO, dofinansowanie miało charakter ciągły i systemowy – to pozwoli rozsądnie planować inwestycje. Podczas spotkania w Kowalu rozmawiano o tym, że być może w ramach takiego finansowania, pojawią się środki na infrastrukturę energetyczną.
Istotnym elementem dyskusji była kwestia dostępu JST do środków z podatku ryczałtowego – jest sygnał ze strony MF, że od 1 stycznia 2024 taki udział będzie możliwy.
SUBWENCJA EKOLOGICZNA JAKO NOWY ELEMENT SYSTEMOWYCH ROZWIĄZAŃ USTROJU FINANSÓW PUBLICZNYCH
W tym obszarze tematycznym głos zabrał przedstawiciel ZGW RP Jacek Brygman, który przedstawił zgromadzonym prezentację. Temat był zgłaszamy przez korporację samorządową już od 2008 roku. Jak zauważył Pan Brygman 1/3 powierzchni kraju jest chroniona, co stanowi 10 mln ha, a zagadnienie to występuje w 2/3 samorządach. To wszystko stanowi barierę rozwojową. Subwencja ekologiczna mogłaby zrekompensować takie straty, co ma już miejsce w Niemczech, Portugalii, czy USA.
Związek Gmin Wiejskich RP proponuje odpowiednie wagi subwencji (współczynnik gdzie są najwyższe ograniczenia powinien być najwyższy). Korporacja samorządowa proponowała już pewne kwoty (800 mln kilka lat temu) jednak teraz potrzebna byłaby zapewne waloryzacja. Środki mogłyby pochodzić z NFOSiGW lub Lasów Państwowych. Kwoty z subwencji mogłyby również wesprzeć turystykę i jej infrastrukturę. Subwencja może być katalizatorem przychylnego opiniowania rozwoju kolejnych obszarów chronionych, co aktualnie spotyka się z negatywnym odbiorem z oczywistych, ograniczających względów.
Do propozycji strony samorządowej odniósł się Wiceminister Finansów Sebastian Skuza. Stwierdził on, iż ta propozycja może być podstawą do nowych rozwiązań systemowych, związanych z finansowaniem JST, jako jeden z postulatów, który zasili pracę zespołu, który powstanie jako ustalenie po spotkaniu w Kowalu 8 – 9 marca. Mowa była o rozwiązaniach doraźnych, a także poszerzenie dochodów z podatków ryczałtowych, co byłoby elementem rozwiązania systemowego. Minister zauważył również potrzebę zwrócenia uwagi przez stronę samorządową na niektóre elementy dochodów JST, takie jak np. podatek leśny, który jest już archaizmem i należy się zastanowić nad przejrzeniem i rewizją innych rozwiązań, które być może powinny wyglądać inaczej.
PRÓBA ROZWIĄZANIA KWESTII ODBIERANIA PRAW JAZDY ZA PRZEKROCZENIE PRĘDKOŚCI W ŚWIETLE WYROKU TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO Z 13 GRUDNIA 2022 ROKU.
Informacji w tej kwestii udzielił dyrektor Departamentu Porządku Publicznego MSWiA Mariusz Cichomski. Przedstawiciel Ministerstwa stwierdził, że wyrok TK ma charakter interpretacyjny, który z punktu widzenia dokonywania kontroli ruchu drogowego, nie wywołał zmian prawnych. Prawa jazdy jak były zatrzymywane, tak są zatrzymywane. TK nie zakwestionował też postępowania administracyjnego w tej sprawie. Trzy miesiące obowiązywania wyroku, nie przyniosły zmian w postępowaniu organów policyjnych. W niewielu przypadkach starostwa powiatowe podważały skuteczność urządzeń pomiarowych. Tak więc przepisy nadal obowiązują i są wykonywane i egzekwowane. Dyrektor stwierdził jednak, że jeśli z punktu widzenia praktyki postepowania administracyjnego wynikają nowe problemy, które wymagałyby uregulowania na poziomie ustawowym, przy zachowaniu tego modelu, a usprawniłbym działanie na poziomie starostów, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji jest gotowe do dyskusji nad takimi zmianami. Ponadto każdy przypadek może zostać przez organy policyjne pogłębiony i wyjaśniony, jeżeli miałoby to ułatwić podejmowanie procedury administracyjnej, co dzieje się np. w postępowaniach sądowych. Jednakże z perspektywy prawnej, MSWiA nie widzi możliwości i zasadności z punktu widzenia tego do czego dążył TK, nałożenia w przepisach prawa nowych obowiązków policyjnych. Samo wpisanie do ustawy szerszego zakresu przekazywania danych, nie rozwiąże problemu z punktu widzenia autonomii postępowania administracyjnego po stronie organu. Współprzewodniczący KWRiST Jan Grabkowski podziękował za tę informację i jednocześnie zaproponował przedstawienie tego stanowiska podczas corocznej konferencji szefów wydziałów komunikacji starostw powiatowych. Dyrektor Cichomski potwierdził pełną gotowość do udział w tego rodzaju inicjatywie, włączając w to również przedstawicieli policji.
Do tej wypowiedzi odniósł się również wicedyrektor biura ZPP Grzegorz Kubalski, który stwierdził, ze głównym problemem jest to, że za każdym razem poszczególne starostwa muszą zastanawiać się jak interpretować wyrok interpretacyjny TK i ustalić praktykę postępowania w sytuacjach, gdy sprawa jest kwestionowana przez kierowcę. Dzisiejsza odpowiedź zatem rozwiązuje tylko część problemów. Z tego co wiemy, kwestią zajmuje się również Ministerstwo Sprawiedliwości, czego dyrektor Cichomski nie mógł ostatecznie potwierdzić.
STAN PRAC NAD PROJEKTEM USTAWY O CMENTARZACH I CHOWANIU ZMARŁYCH
Aktualną sytuację związaną z przygotowaniami legislacyjnymi przedstawił Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci Wojciech Labuda.
Jak stwierdził przedstawiciel Rządu RP, stan prac jest bardzo zaawansowany. Ów obszar tematyczny od wielu lat nie był uregulowany odpowiednio, zawiera w stanie prawnym wiele rozwiązań niepotrzebnych i nieodpowiadających rzeczywistości. Uzgodnienia międzyresortowe trwały dość długo. Stały Komitet Rady Ministrów już zaakceptował projekt. W efekcie niedługo będą konkretne rozwiązania, na które czekają samorządy i społeczności lokalne.
Po wypowiedzi Pełnomocnika głos zabrał Sekretarz Marek Wójcik, który zauważył potrzebę weryfikacji zapisów ustawy przed tym jak obradować będzie nad nim Rada Ministrów. Pełnomocnik Wojciech Labuda stwierdził, iż najnowsza wersja, po niewielkich niekontrowersyjnych zmianach trafiła do KWRiST dwa tygodnie temu. Projekt będzie opiniowany przez Komisję Prawniczą, po czym będzie ogólnie dostępny do oceny. Strona samorządowa oczekuje na ostateczna propozycję z wielką nadzieją, licząc na jak najszybsze uregulowanie wielu kwestii, np. ustalenia zakresu funkcjonowania koronera.
STAN ZAZWANSOWANIA PRAC NAD PRZYJĘCIEM KRAJOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI
Jak zauważył w tym punkcie obrad Sekretarz KWRiST Marek Wójcik, w ramach KWRiST rozmawiamy na temat Planu już od dłuższego czasu. Warto zwrócić uwagę na kilka elementów, niektórych o charakterze strategicznym, które wymagają poprawy, dotyczące tego, że strona samorządowa może nie mieć narzędzi finansowy i prawnych do realizacji zadań ustawowych, przy pełnej odpowiedzialności za wykonanie. Kluczowe postulaty zostały uwypuklone w zeszłym tygodniu na posiedzeniu jednego z zespołów KWRiST.
Do uwag odniosła się pani Joanna Darska, Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarowania Odpadami MKiŚ. To prawda, o Planie rozmawiamy już długo. Najważniejsze jest zrozumienie co plan może nam dać i jakie uwagi strony samorządowej można uwzględnić. Jedną z uwag było wzmocnienie działań na rzecz usuwania azbestu – pani Dyrektor otwarcie stwierdziła, że plan gospodarowania odpadami nie obejmuje tego zagadnienia, aktualnie zajmuje się nim Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
Jeżeli chodzi o istotną dla funkcjonowania Planu, Rozszerzoną Odpowiedzialność Producenta i system kaucyjny, to jeszcze toczą się rozmowy w Rządzie RP i do samego planu gospodarki odpadami nie można było zaimplementować ostatecznych rozwiązań. Jednocześnie co istotne, Plan należy przyjąć w miarę sprawnie, czego oczekuje od nas Komisja Europejska, aby uruchomić środki z programu FEnIKS. Od przyjęcia Planu krajowego, zależeć będą również przygotowania do wojewódzkich planów gospodarki odpadami.
Sekretarz Marek Wójcik podziękował za dobrą współpracę, jednak problemem jest brak RPO i systemu kaucyjnego, które pozwoliłyby na realizację wytyczonych przez Plan celów. A tak zobowiązania pozostaną i będą egzekwowane, przy nikłej szansie na efekty. W takiej wersji strona samorządowa nie może pozytywnie zaopiniować dokumentu. Dlatego zaproponowana została opinia negatywna i dalsza praca nad dokumentem, szczególnie po ustaleniu dodatkowych rozwiązań.
PROJEKT USTAWY O OCHRONIE LUDNOŚCI ORAZ O STANIE KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ
Współprzewodniczący KWRiST Jan Grabkowski zaproponował, że ze względu na otrzymanie aktualnego projektu ustawy w godzinach nocnych, strona samorządowa zweryfikuje go i odniesie się do tych propozycji na specjalnie zwołanym spotkaniu w przyszłym tygodniu 6 kwietnia br. Współprzewodniczący KWRiST Paweł Szefernaker licząc na dobre opinie w tej sprawie, podziękował za taką deklarację.
Podczas posiedzenia 29 marca, strona samorządowa KWRiST pozytywnie zaopiniowała:
Wniosek Ministra Cyfryzacji o wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Społeczeństwa Informacyjnego do wydania opinii wiążącej wobec projektu rozporządzenia Ministra Cyfryzacji w sprawie wzorów dokumentów wydawanych z zakresu rejestracji stanu cywilnego (Kancelaria Prezesa Rady Ministrów)
Wniosek Ministra Zdrowia o pilne zaopiniowanie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej – Strona samorządowa wyraziła zgodę, z uwagą dot. systemowego uregulowania zasad finansowania świadczeń w ramach ryczałtu sieciowego, tak aby nie było konieczne dokonywanie ciągłych korekt w tym zakresie
Wniosek Ministra Zdrowia o wyrażenie zgody na upoważnien Zespołu ds. Zdrowia i Polityki Społecznej do wydania opinii wiążącej wobec projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie weryfikacji dotrzymania wielkości dopuszczalnej emisji z uwzględnieniem niepewności pomiarowej
Projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie stanowisk pracy związanych z obronnością kraju w administracji publicznej (Ministerstwo Obrony Narodowej)
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy na wspieranie innowacyjności oraz innowacje procesowe i organizacyjne w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania mikroprzedsiębiorcom, małym i średnim przedsiębiorcom pomocy na usługi doradcze oraz udział w targach w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną w ramach regionalnych programów na lata 2021- 2027
Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie przyznawania renty socjalnej – wysłano dn. 21.03.23 nową wersję. Wniosek MRiPS o wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej do wydania opinii wiążącej obiegowo
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie typów szkół i placówek, w których nie tworzy się samorządu uczniowskiego
Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców
Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzoru deklaracji o należnych kwotach podatku od towarów i usług w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 103 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług
Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji i trybu prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
Podczas posiedzenia 29 marca, strona samorządowa KWRiST negatywnie zaopiniowała:
Projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie obszaru otoczenia Centralnego Portu Komunikacyjnego
Jednocześnie strona samorządowa stwierdziła, iż ze względu na istotę projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw, wniosek Ministra Edukacji i Nauki o wyrażenie zgody na upoważnienie Zespołu ds. Edukacji Kultury i Sportu do wydania opinii wiążącej wobec projektu, należy uznać za bezcelowy i wymagający pełnego procedowania
Na koniec obrad Współprzewodniczący KWRiST Jan Grabkowski poinformował, że z końcem tego posiedzenia rezygnuje z piastowanej funkcji. Od kolejnego spotkania, planowanego na 26 kwietnia 2023 roku, rolę tę przejmie Grzegorz Cichy, Prezes Unii Miasteczek Polskich.
Zgromadzeni przyznali zgodnie, że najbliższe miesiące, poprzedzające koniec kadencji Parlamentu, będą bardzo intensywne, ze względu na chęć przyjęcia i skonkludowania legislacyjnego procedowanych projektów. Z pewnością nie wszystko uda się zrealizować, jednak obie strony dołożą wszelkich starań, aby osiągnąć najlepsze rozwiązania.
